- Điểm b khoản 1 Điều 20 BLLĐ năm 2019 quy định “ Hợp đồng lao động xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong thời gian không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng”.
Ưu điểm của hợp đồng không xác định thời hạn
Ưu điểm của hợp đồng lao động không xác định thời hạn gồm:
Đảm bảo quyền lợi cho người lao động: Người lao động có cảm giác an tâm và ổn định hơn trong công việc.
Tạo động lực làm việc: Khi có một công việc ổn định, người lao động sẽ có động lực để cống hiến và phát triển bản thân.
Giảm chi phí tuyển dụng: Doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí tuyển dụng và đào tạo nhân sự mới.
Ưu và nhược điểm của hợp đồng không xác định thời hạn.
I. Thực trạng hợp đồng lao động không xác định thời hạn
Hiện nay, thực trạng về hợp đồng lao động không xác định thời hạn ở Việt Nam có một số đặc điểm chính sau:
Nhìn chung, HDKXTĐ đang có những bất cập cần được cải thiện để bảo vệ quyền lợi cho người lao động.
Khi nào được ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn
Căn cứ quy định tại Điều 14 và Điều 20, Bộ luật Lao động 2019 thì hợp đồng lao động không thời hạn sẽ được ký trong các trường hợp sau:
- Hợp đồng lao động được ký kết theo sự thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người lao động với thời hạn làm việc ghi trong hợp đồng lao động là không xác định thời hạn;
- Doanh nghiệp và người lao động đã ký hợp đồng lao động có xác định thời hạn, sau khi hợp đồng hết hạn người lao động vẫn tiếp tục làm việc nhưng hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn mà hai bên không ký kết hợp đồng lao động mới thì hợp đồng đã giao kết trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
- Doanh nghiệp và người lao động đã ký liên tiếp 02 hợp đồng lao động có xác định thời hạn, khi hợp đồng lao động ký lần 2 hết hạn mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì doanh nghiệp và người lao động phải ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn.
Hợp đồng lao động không xác định thời hạn được chấm dứt khi nào
Căn cứ theo quy định tại Điều 34 Bộ luật Lao động năm 2019, hợp đồng lao động sẽ bị chấm dứt khi có một trong những căn cứ sau: Hết hạn hợp đồng lao động, các bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động chết, người lao động bị sa thải, một trong hai bên đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, đã hoàn thành công việc trong hợp đồng lao động,...
Tuy nhiên, trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thì điều kiện để chấm dứt hợp đồng hợp pháp giữa hợp đồng lao động có thời hạn và hợp đồng lao động không có thời hạn sẽ có chút khác biệt.
Cụ thể, Điều 35 và Điều 36 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định rằng trừ các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động không cần báo trước thì người lao động và người sử dụng lao động đều phải đảm bảo thời gian thông báo trước như sau:
- Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn.
- Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn từ 12 - 36 tháng.
- Ít nhất 03 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn từ dưới 12 tháng.
Như vậy, khi chấm dứt hợp đồng lao động không xác định thời hạn cần báo trước một khoảng thời gian sớm hơn so với hợp đồng xác định thời hạn đồng thời trường hợp vi phạm thời gian thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động sẽ bị coi là đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật.
Nhược điểm của hợp đồng lao động không xác định thời hạn
Nhược điểm của hợp đồng lao động không xác định thời hạn gồm:
Yêu cầu công việc hoặc vi phạm hợp đồng, việc chấm dứt hợp đồng có thể gặp một số khó khăn.
Gánh nặng cho doanh nghiệp: Doanh nghiệp phải đảm bảo việc làm ổn định cho người lao động, điều này có thể gây ra một số khó khăn trong trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn về kinh doanh.
Doanh nghiệp có được tự ý thay đổi thời hạn trong hợp đồng lao động không
Theo khoản 2 Điều 33 Bộ luật Lao động 2019 có quy định như sau:
- Trong quá trình thực hiện hợp đồng lao động, nếu bên nào có yêu cầu sửa đổi, bổ sung nội dung hợp đồng lao động thì phải báo cho bên kia biết trước ít nhất 03 ngày làm việc về nội dung cần sửa đổi, bổ sung.
- Trường hợp hai bên thỏa thuận được thì việc sửa đổi, bổ sung nội dung hợp đồng lao động được tiến hành bằng việc ký kết phụ lục hợp đồng lao động hoặc giao kết hợp đồng lao động mới.
Theo quy định pháp luật hiện nay không cho phép việc ký kết phụ lục hợp đồng để thay đổi thời hạn của hợp đồng lao động, vậy người sử dụng lao động và người lao động muốn thay đổi thời hạn của hợp đồng lao động thì phải giao kết hợp đồng lao động mới.
Ngoài ra, cần phải thực hiện việc báo trước cho người lao động ít nhất 3 ngày làm việc về việc sửa đổi này.
Hợp đồng có thời hạn có thể tự chuyển thành hợp đồng không xác định thời hạn không
Căn cứ Điều 20 Bộ luật Lao động 2019 hợp đồng lao động có thời hạn không thể tự động chuyển thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn khi kết thúc thời hạn trong hợp đồng.
Như vậy, hợp đồng có thời hạn không thể tự động chuyển thành không xác định thời hạn mà cần có sự thỏa thuận của cả hai bên.
Hợp đồng lao động không xác định thời hạn là gì
Theo quy định tại Điều 13 Bộ luật lao động năm 2019 hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, trả lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ lao động.
Ngoài ra, trường hợp 2 bên có thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng nội dung vấn đề đề cập đến việc làm có trả công, trả lương, có sự quản lý, điều hành hoặc giám sát của 1 bên thì có thể coi đó là hợp đồng lao động
Theo quy định tại khoản 1 Điều 20 Bộ luật lao động năm 2019, hiện nay có 02 loại hợp đồng cơ bản:
Hình thức của hợp đồng lao động không xác định thời hạn
Theo quy định tại Điều 14 Bộ luật lao động 2019, hợp đồng lao động được ký kết dưới một trong ba hình thức sau:
- Ký hợp đồng bằng thông điệp dữ liệu qua phương thức điện tử.
Như vậy, có 02 hình thức hợp pháp khi ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn đó là: ký hợp đồng điện tử và ký hợp đồng văn bản.
Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không xác định thời hạn
Điều 35 Bộ luật Lao động 2019 quy định, người lao động có quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ nhưng phải báo trước cho người sử dụng lao động như sau:
- Ít nhất 45 ngày nếu làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn;
- Ít nhất 30 ngày nếu làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng;
- Ít nhất 3 ngày làm việc nếu làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng;
- Đối với một số ngành, nghề, công việc đặc thù thì thời hạn báo trước được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
Đặc điểm của hợp đồng lao động không xác định thời hạn
Hiện nay hợp đồng lao động được chia làm 2 loại là hợp đồng xác định thời hạn và hợp đồng không xác định thời hạn.
Hợp đồng không xác định thời hạn có đặc điểm sau:
Thời hạn: Không có thời hạn cụ thể.
Sự ổn định: Mang lại cảm giác an toàn và ổn định cho người lao động.
Quyền lợi: Người lao động thường được hưởng nhiều quyền lợi hơn so với hợp đồng lao động có thời hạn, như: Được hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội đầy đủ; Được ưu tiên khi tuyển dụng, đào tạo; Có quyền được tham gia đóng góp ý kiến vào các vấn đề liên quan đến công việc.
Điều kiện chấm dứt: Hợp đồng có thể chấm dứt khi có sự thỏa thuận của hai bên, hoặc khi có một trong các trường hợp quy định trong Bộ luật Lao động (ví dụ: người lao động nghỉ hưu, người lao động mất năng lực lao động, doanh nghiệp phá sản...).